Mirjam Scheper is kwaliteitsverpleegkundige in Derkshoes Westerbork en intern projectleider bij Derkshoes ANDERS. Dat is de beweging waarin zorgverleners hun cliënten ondersteunen om te blijven doen wat zij belangrijk vinden, liefst zo zelfstandig mogelijk. ‘We zien dat ouderen hierdoor minder snel achteruitgaan en meer kwaliteit van leven ervaren,’ zegt Mirjam. Haar collega, welzijnscoach Jolanda Bazuin, bevestigt dat. ‘We zijn zo gewend om te zorgen en verzorgen, dat we soms vergeten te vragen waar de cliënt zelf eigenlijk het meest blij van wordt.’ Jolanda en Mirjam ondersteunen de teams van Derkshoes in de nieuwe manier van (samen)werken. Lees hier hun verhaal.
Mirjam heeft als intern projectleider de rol van aanjager van het gedachtengoed van reablement. Dat is een manier van werken waarbij zorgverleners helpen om ouderen hun eigen leven te laten leiden, zoals zij dat zelf willen. ‘Door dingen over te nemen van ouderen, verliezen zij soms vaardigheden die ze niet terugkrijgen. Dat heeft direct effect op hun kwaliteit van leven. Cliënten in het verpleeghuis krijgen bijvoorbeeld elke dag op hetzelfde moment koffie of thee geserveerd, terwijl een deel van hen dat ook nog zelf kan doen of weer zelf kan leren doen. Door dit weer bij hen zelf neer te leggen, krijgen zij een stuk privacy en onafhankelijkheid terug. En dat is winst.’
Beter luisteren
Mirjam en Jolanda zijn nauw betrokken bij het pioniersteam dat op verpleeghuisafdeling De Kapschuur deze maand van start is gegaan. Jolanda: ‘Nieuw is dat we zorg en welzijn integreren. Dat betekent dat het team samen verantwoordelijk is wat iemand nodig heeft om er een fijne dag van te maken. Daar is de nieuwe manier van werken helemaal op afgestemd. Zo gaan we vanaf het begin het gesprek aan over wat iemand belangrijk vindt. Was iemand in de thuissituatie gewend om veel buiten te zijn, dan willen we daar rekening mee houden. Houdt iemand van een rustige opstart in de ochtend, dan proberen we dat te regelen. We werken dus minder vanuit regels en hoe het moet, maar willen beter luisteren naar de behoefte van de cliënt. Om signalen goed te kunnen opvangen, hebben we zeker de mantelzorgers nodig. Zij kunnen ons veel vertellen over hoe het gewone leven van iemand was en hoe we daarbij kunnen aansluiten.’
Klein beginnen
Derkshoes gaat de veranderingen stap voor stap invoeren. Het pioniersteam gaat als eerste verpleeghuisteam ervaring opdoen. Ook het ambulante team in de wijk gaat aan de slag met reablement. Mirjam: ‘Zo starten we nu bij nieuwe cliënten met een nieuwe intake. Om direct een beeld te krijgen van wat iemand nog of weer zelf kan doen, wat mantelzorgers of vrijwilligers kunnen betekenen en welk beroep we kunnen doen op sociale netwerken in het dorp. Op basis daarvan kijken wij welke ondersteuning vanuit het team nodig is. We willen leren denken in oplossingen: hoe kan het wél? Als een cliënt na een staaroperatie een paar keer per dag gedruppeld moet worden in de ogen, kijken we of dit met de druppelbril kan. Lukt dat niet, dan proberen we of iemand het op een andere manier zelf kan doen. Voor zorgverleners is dit spannend, ook omdat we soms meer risico nemen. Stel iemand heeft slikproblemen, maar wil beslist geen gemalen voedsel? Dan kijken we wat wel mogelijk is, ook al geeft dat meer kans op verslikken.’
Eerst begrijpen, dan doen
Derkshoes ANDERS is een beweging die bij sommige collega’s wel op weerstand stuit. Jolanda: ‘Dat is begrijpelijk, want veranderen is best lastig, zeker als je al lang op een bepaalde manier hebt gewerkt. Daarom besteden we veel tijd aan uitleg en training. Als je begrijpt waarom we anders gaan werken, dan is dat al een eerste stap.’ Mirjam: ‘En we bieden een veilig leerklimaat, waarin we elkaar helpen en ook fouten durven maken. Wat helpt is dat alle organisaties in de ouderenzorg bezig zijn met veranderen. Zo wordt in Drenthe gezamenlijk een training reablement ontwikkeld. Wij gaan mee in deze ontwikkeling en zijn trots op de eerste stappen die we nu zetten.’